Over waterfilters

De gemiddelde (Nederlandse) buitensporter is vrij onbekend met het nut van waterfilters. Voor (vele) honderden Euro's wordt er besteed aan de uitrusting, verzekeringen, inentingen en - uiteraard - de reis zelf. Maar vreemd genoeg wordt er vrij lichtzinnig over de conditie van het drinkwater tijdens de reis gedacht. Met alle gevolgen van dien... Er is een aantal redenen waarom het investeren in een waterfilter van belang is:
  • Gezondheid
    In veel gebieden is het drinkwater niet zo veilig als we in Nederland gewend zijn. Met een waterfilter ben je in ieder geval verzekerd van veilig drinkwater en voorkom je dat je lichaam onnodig blootgesteld wordt aan ziektes
  • Reisverzekering
    Het zou natuurlijk doodzonde van de investering zijn, als je tijdens een (dure) vakantie een tijdje bent uitgeschakeld en je reis dus -letterlijk- verziekt wordt
  • Gewichtbesparing
    Afhankelijk van je bestemming, hebben je per dag wel tussen de 2 en 4 liter water nodig. Bij een intensieve inspanning kan dat zelfs flink oplopen. De zwaarste Katadyn filter weegt 550 gram en is daarmee nog altijd lichter dan 1 liter water
  • Kostenbesparing
    De prijs van een liter Katadyn water varieert van minder dan 1 tot maximaal 3 Euro Cent (!) per liter. Een stuk goedkoper dan een liter water in de winkel of het café. Of de dure minibar in het hotel
  • Onafhankelijkheid
    Met een filter heb je altijd schoon drinkwater bij de hand en ben je dus niet afhankelijk van (gesloten) winkels of café's
  • Milieu
    Ook niet onbelangrijk. De lege flessen eindigen maar al te vaak in de natuur (nee, niet door jou) en door het gebruik te maken van filters dragen we zo een steentje bij aan het in stand houden van de natuur...

Onzichtbare ziekteverwekkers

Het water van een riviertje of beekje kan er nog zo helder uitzien, zelfs dan wordt het veelal bevolkt door diverse onzichtbare ziekteverwekkers. Deze zijn als volgt onder te verdelen:
Protozoa, voorkomend in zeer veel soorten buitenwater en alle werelddelen
  • Protozoa
    Dit zijn eencellige micro-organismen (diertjes) die zich graag in je darmen nestelen. Ze zijn eenvoudig te filteren, omdat ze de grootste boosdoeners zijn (> 1 micron= 1/1000 milimeter). Voorbeelden zijn Giardia (o.a. de 'Beaver Fever'), Cryptosporidium en Entamoeba. Deze veroorzaken o.a. maag- en darmkrampen en diarree. Ze komen voor in bijna alle soorten buitenwater en werelddelen.
  • Bacteriën
    Dit zijn micro-organismen die een stuk kleiner zijn (> 0,2 micron). Voorbeelden zijn Cholera, Tyfus en (jawel) de Legionella. Zijn ook overal in de wereld te vinden.
    Klik hier om een voorstelling van de grootte van een bacterie te maken.
  • Virussen
    Dit zijn de allerkleinste boosdoeners (< 0,1 micron). Voorbeelden zijn Hepatitus A en E, Polio en Norwalk. Deze komen met name voor in water dat door mensen of dieren vervuild kan zijn. Meest voorkomend in Afrika en Azië. Minder in Zuid-Amerika en Australië. Nauwelijks in Noord Amerika en Europa.
  • Chemicaliën
    Denk aan pesticiden, insecticiden, industrieel afval (lozingen...) maar ook bijvoorbeeld lood uit waterleidingen of het chloor in het water in hotels.

Hoe haal je ze eruit?

Er zijn verschillende manieren om verontreinigd water te zuiveren:
  • Koken
    Doodt in principe alle ziekteverwekkers m.u.v. chemicaliën uiteraard. Deskundigen geven aan dat koken altijd en overal effectief is. Groot nadeel van deze manier is dat het behoorlijk wat tijd en brandstof kost (= geld) en dat je moet wachten voordat het drinkbaar (afgekoeld) is. En brandstof betekent ook weer gewicht.
  • Filteren
    Doodt eigenlijk niets, maar werkt als een soort 'zeef'. In de filter zit meestal een element dat van keramiek gemaakt is. Dit keramiek heeft zulke kleine poriën, dat het alle protozoa en bacteriën tegenhoudt, alsmede een deel van de virussen. Dat komt omdat het merendeel van de virussen niet solitair kan leven en een (grotere) drager nodig hebben om te kunnen overleven. Blijven theoretisch de zg. kleine 'vrije virussen' over, die niet met een filter kunnen worden tegengehouden.
  • Chemisch zuiveren
    Jodium- en chlooroplossingen worden vaak gebruikt om bacteriën en virussen te doden. De effectiviteit hangt af van o.a. de temperatuur van het water, de hoeveelheid verontreiniging en de juiste dosering. De benodigde contacttijd is vrij lang (minimaal 30 minuten), voordat het daadwerkelijk wat uitricht. Werkt onvoldoende tegen protozoa. Nadeel is ook dat deze chemische stoffen niet bevorderlijk en soms zelfs schadelijk voor de gezondheid zijn. Op dit moment is alleen het merk Hadex (op chloorbasis) door de Nederlandse overheid toegelaten en officieel verkrijgbaar in de winkel.
  • Zilveroplossingen
    Zoals Micropur. Werd vroeger ook wel verkocht als zuiverend middel, maar is in feite alleen geschikt voor conservering van het water (lees: om te voorkomen dat er weer opnieuw micro-organismen gaan groeien). Helaas is Micropur in Nederland (als een van de weinige landen overigens) niet goedgekeurd en derhalve niet verkrijgbaar.
  • Koolstof
    Haalt diverse chemische stoffen uit het water. Pesticiden, Chloor en Jodium worden verwijderd. Diverse bijsmaakjes die in het water kunnen zitten worden meteen geëlimineerd.

Het kiezen van een waterfilter

Katadyn heeft diverse filters. Hoewel prijs, gewicht en afmetingen niet onbelangrijk zijn, adviseren wij om in eerste instantie vooral rekening te houden met de twee belangrijkste factoren:
  1. Hoe lang ga je weg c.q. hoeveel water ga je filteren?
    Gemakshalve hanteert Katadyn een drietal categorieën:
    a. Dagtrips & Weekends. Een Minifilter of een Katadyn MyBottle zou dan afdoende kunnen zijn. Aan de andere kant betekent dit dus ook dat je om moeilijkheden gaat vragen als je met een Mini een paar weken naar de tropen gaat. De filter is daar niet voor gemaakt.
    b. Korte reizen. Met een Hiker kun je de klus klaren.
    c. Lange reizen, expedities. Mogelijk dat je de filter dan frequent nodig zal hebben. Speel dan op safe en ga voor de Pocket.
  2. Hoe troebel is het water waar je naar toegaat?
    Troebel water betekent immers dat je het filter vaker moet schoonmaken dan bij normaal gebruik en het aantal liters dat je uiteindelijk met de filter kan doen, significant daalt. Bovenstaande indeling kan dan niet meer van toepassing zijn en het is dan beter een categorie hoger te gaan zitten. Andersom: ga je bijvoorbeeld voor langere tijd weg en gebruik je je filter alleen om helder kraanwater in Hotels drinkbaar te maken, dan is een MyBottle of Mini filter al genoeg.
Tot slot kun je nog rekening houden met criteria als gewicht, afmeting en prijs per liter. Ter overpeinzing: een filter dat in aanschaf duurder is, maar vele malen langer meegaat dan een goedkoper filter kan dus per liter omgerekend een stuk voordeliger zijn.